Bergama Müzesi'nin Ön Asya Medeniyetleri bölümüne girince ortam önce maviye kesiyor. Göz alıcı kutsal lapiz lazuli rengindeki Babil şehrinin ünlü İştar Kapısı ve Tören Yolu'nun bazı bölümleri. Karşısında da Aydın'ın bir zamanlar adı Milet olan şehrinin Agora kapısı.
Bağdat Osmanlı toprağı iken, Almanlar Babil'i kazmaya başlamışlar (1899) Araya I. Dünya savaşı girince kazılara ara veriliyor. Bulunan binlerce parçayı birleştirmek üzere Berlin'e götürmek için alınan iznin belgesi, Osmanlı arşivlerinde mevcut. Ama birleştirildikten sonra iade etmek üzere de yazıyor belgede. Zaten, o zaman yapılan kazılarda bulunanların, üçte biri o ülkeye verilecek diye genel bir madde de mevcut.
Almanlar takdir edilecek bir çalışmayla (dememek mümkün değil) parçaları birleştiriyor ve Berlin Müzesi'nin baş yapıtlarından biri olarak İştar Kapısını ve Tören Yolu'nu müzeye yerleştiriyor. Bize de Arkeoloji Müzesi'nin Eski Şark Eserleri binasında sergilenen bir kaç panel gönderiliyor. Berlin'e gidemeyenlere gidip görmelerini öneririm, yanında da Kadeş Antlaşması'nın çivi yazısı tabletini görmek artısı.
Babil beş bin yıllık geçmişi olan bir şehir. Günümüzde Bağdat'ın doksan kilometre güneyinde. Milattan önce üç binlerde kurulmuş, ikinci parlak dönemini ise milattan önce altıncı yüzyılda II. Nebukadnezar zamanında yaşamış. Ünlü Babil Kulesi, Babil'in Asma Bahçeleri, şehrin sekizinci kapısı olan muhteşem İştar Kapısı da hep bu dönemde yapılmış.
Mısırlılar piramitlerini yakınlardaki taş ocaklarından faydalanarak yaparken , Babilliler, Fırat Nehri kıyısındaki şehirlerini, nehrin kilinden yararlanarak yaptıkları tuğlalarla inşa etmişler. Ama ihtişamını arttırmak için bu killer lapis, kırmızı, beyaz ve sarı sırlarla kaplanmış.
İştar Kapısını süsleyen muhteşem lapiz lazuli mavinin fonunda, Babillilerin taptıkları yaklaşık bin tanrılarından üçünün temsili olan üç hayvanın hafif kabartma rölyefleri sıralanır. Tanrı Adad'ın boğası; Baş Tanrı Marduk'un ön ayakları aslan, arka ayakları kartal pençesi, başı yılan şeklindeki ejder Muşuşusu ile güzellik, bilgelik yanında savaşın ve gücün Tanrısı İştar'ın aslanı.
Uzunluğunun sekiz yüz metre olduğu tahmin edilen Tören Yolu boyunca, iki yanda simetrik bir şekilde, dosta güven düşmana korku salmak için sıralanan yüz yirmi aslanın bir kısmı, şimdi, on iki metrelik İştar Kapısı'nın yanlarında Berlin Müzesi'nin hayranlıkla izlenen salonlarını süslüyor.
Bağdat'ın güneyindeki Babil şehri kalıntılarına gelince. Onlar, yakın zamanlarda Unesco Dünya Kültür Mirası Listesine alınmış. Harabelerin bir kaç yüz metre ötesinde, kendini Nebukadnezar'la özdeştirip, seksenlerde Babil'de rekonstrüksüyon çalışmaları başlatıp, eski yerinde İştar Kapısı'nın bir replikasını yaptıran Saddam Hüseyin'in terkedilmiş sarayı var. Ama şimdilik sadece arkeologlar ya da tarihçilerle, yerli halk ziyaret ediyor.
Yorumlar
Yorum Gönder