Yeldeğirmeni'nin yokuş olmayan sokaklarından biridir Duatepe. Ama adının arkasında, bir ülkenin işgalden kurtuluşuna şahit olmuş, gerçek bir tepe vardır.
Duatepe Sokağı'nın adı, 1906 tarihli Goad haritalarında Tepe Sokak'tır. 1936 Tarihli Pervitich Haritaları'na geldiğimizde, Osmanlı İmparatorluğu yıkılmış, genç Türkiye Cumhuriyeti kurulmuş, sokağın adı da Duatepe olmuştur. Ülke o arada, uzun bir Kurtuluş Savaşı vermiştir.
Sakarya Meydan Muharebesi, 1921 yılında, ülkenin kurtuluşunun dönüm noktası olan yirmi iki gün, yirmi iki gece süren kanlı bir meydan savaşıdır. Sırtını İngilizlere dayayan Yunanlıların Kütahya ve Eskişehir'i geçip, adım adım Ankara'ya yöneldiği günlerde, Türkiye Büyük Millet Meclisi, Osmanlı'nın bütün rütbelerini bırakmış, bir er olan Mustafa Kemal'i ''Başkomutan''lıkla görevlendirir.
''Hattı müdafa yoktur, sathı müdafa vardır'' diyerek, tüm vatan topraklarını kurtarmak ve korumak üzere, bütün Anadolu halkının topyekün bu savaşın içinde olması gerektiğini söyleyen Mustafa Kemal, öncelikle ordunun ihtiyaçlarının karşılanması için ''Tekalif i Milliye'' diye adlandırılan on emirle savaş stratejisini uygulamaya başlar.
Bu doğrultuda her ilçede bir komisyon kurulur. Vatanın her ailesi, bir kat çamaşır, bir çift çorap ve çarığı bu komisyonlara teslim etmek zorundadır. Tüccarlar ve halkın ellerindeki çamaşırlık bez, patiska, pamuk, yıkanmış ve yıkanmamış yün ve tiftik, erkek elbisesi dikmeye yarayan her türlü kışlık ve yazlık kumaş, kalın bez, kösele, ince meşin, taban astarlığı, sarı ve siyah meşin, sahtiyan, dikilmiş ve dikilmemiş çarık, potin, demir kundura çivisi, tel çivi, kundura ve saraç iplik, nallık demir ve yapılmış nal, mıh, yem torbası, yular, belleme, kolan, kaşağı, gebre, semer ve urgan stoklarının yüzde kırkına, bedeli sonradan ödenmek üzere el konulur.
Yiyecek ve giyecek maddelerinin eldeki buğday, saman, un, arpa, fasulye, bulgur, nohut, mercimek, kasaplık hayvan, şeker, gaz, pirinç, sabun, yağ, tuz, zeytinyağı, çay, mum stoklarından yüzde kırkına, bedeli sonradan ödenmek üzere el konulur.
Ordu ihtiyacı için alınan taşıt araçları dışında, halkın elinde kalan taşıt araçlarıyla, 100 kilometrelik bir uzaklığa kadar ayda bir defa olmak üzere, parasız askeri ulaşım mecbur tutulur.
Ordunun giyimine ve beslenmesine yarayan bütün sahipsiz mallara el konulur.
Halkın elinde bulunan savaşta işe yarayan bütün silah ve cephanenin 3 gün içinde orduya teslim edilmesi istenir.
Benzin, vakum, gres, makine, don, saatçi ve taban yağları, vazelin, otomobil ve kamyon lastiği, buji, soğuk tutkal, Fransız tutkalı, telefon makinesi, kablo, pil, çıplak tel, yalıtkan maddeler, bunlar türünden malzeme ve asit sülfürik stoklarının yüzde kırkına el konulur.
Demirci, marangoz, dökümcü, tesviyeci, saraç, arabacı esnafları ve imalathaneleriyle, bu esnaf ve imalathanelerin iş çıkarabilme güçleri ve kasatura, kılıç, mızrak ve eyer yapabilecek ustaların adlarıyla birlikte sayılarının ve durumlarının tespiti yapılır.
Halkın elinde bulunan 4 tekerlekli yaylı araba, 4 tekerlekli at ve öküz arabalarıyla, kağnı arabalarının, katır ve yük hayvanlarının, deve ve eşek sayısının yüzde yirmisine el konulur.
Mustafa Kemal orduları önce geri çeker. Yunanlılar dokuz gün boyunca bir engelle karşılaşmadan ilerlerler. Sakarya'nın doğusuna da geçerler. Polatlı'ya 80 kilometre mesafeye geldiklerinde, Türk ordusu karşı taarruza geçer. Geniş bir mevziye yayılmış olan Türk ordusu, Yunanlı komutanı da şaşırtır. Geri çekilmeye başlar, Sakarya'nın batısına çekilmek zorunda kalırlar. Bir daha da toparlanamayıp, geldikleri gibi giderler.
Yunanlılardan geri alınan ilk yer Duatepe'dir. Mustafa Kemal'in sigarasını yakarken ateşten ürken atından düşüp, kaburga kemiklerini kırdığı yer de, taarruza geçmeden dolaştığı bu yöredeki mevzilerdedir. Kırık kaburgalara aldırmayıp, savaşa devam eden büyük önderimizin azmi, halkıyla beraber vatanı kurtarmıştır.
On yıl kadar önce ağaçlandırılarak, anıt dikilen Ankara Polatlı'daki Duatepe'de bir de küçük müze oluşturulmuş, ayrıca Sakarya Meydan Savaşı yıldönümlerinde, mevzileri takip ederek birkaç günlük yürüyüş rotaları takip edilerek etkinlikler yapılmaktadır.
Duatepe Sokak, Kurtuluş Savaşı'mızın böyle önemli bir tepesinin adını taşıyor.
Yorumlar
Yorum Gönder